Begin september doken er in verschillende steden over de hele wereld mysterieuze tekens op met het woord ‘reflektor’. Op muren, straten en telefoonhokjes verschenen deze tekens gemaakt door middel van krijt, stencils of posters.  Op het online foto netwerk Instagram ontstond een nieuw profiel met de naam Reflektor. Hierop werden foto’s geüpload van de tekens op locaties zoals bij het Colosseum in Rome en op de rode telefooncellen in Londen. Ook het cijfer 9/9 was bij verschillende tekens op de foto’s te zien.

 

Al snel werd duidelijk dat deze tekens afkomstig waren van de Canadese band Arcade Fire die via deze guerrilla marketing hun nieuwe single wilde promoten. Street artists over de hele wereld waren benaderd door de band om het teken te verspreiden in hun stad.

 

Reclame en bandpromotie wordt tegenwoordig voornamelijk verspreid via de digitale media en zo toegankelijk voor het massa publiek. Alles wat je wilt weten vind je op internet via je pc, tablet of smartphone. Dit geldt ook voor plaatsen in de stad. Via navigatie en GPS hoef je alleen nog maar op het beeldscherm van je telefoon te kijken om bij je bestemming te komen. Via de digitale wereld vind je je doel in de echte wereld.

 

De actie van de band Arcade Fire zorgt juist voor een precies omgekeerd effect. Via de echte wereld zoek je het doel (hierbij de betekenis achter het teken) op in de digitale wereld! Het mysterieuze teken wordt door mensen gevonden in hun stad en zoeken het op via internet.

Een ander eigenaardig (maar niet nauwkeurig na te gaan) effect heeft te maken met de vraag wie nou de maker is van het teken op een locatie in de stad. De band had street artists van over de hele wereld benaderd maar dat betekent niet dat het teken  in een bepaalde stad nou echt van een van hen was. Fans van de band zouden ook zelf de tag over genomen kunnen hebben in hun eigen buurt. Op deze manier wordt hun buurt onderdeel van het globale netwerk van steden waar dit teken is opgedoken.

 

De digitalisering van de stad die de ervaring van de werkelijke stad naar de achtergrond verdrijft, is geen doemscenario. Arcade Fire laat juist zien dat het fysieke decor van de stad de virtuele omgeving versterkt. Door dit soort initiatieven worden er nieuwe relaties gemaakt tussen de realiteit en het digitale. Dat digitalisering een nieuwe dimensie toevoegt aan het stedelijk leven is ook te zien bij de app UAR (Urban Augmented Reality). Aan de hand van de camera op je telefoon kun je via deze mobiele architectuurgids van het NAi informatie opnemen over de bebouwde omgeving. Zo kun je zien welke gebouwen in de buurt er voorheen stonden, welke er nog komen wie de architect is.

 

Op het moment dat nieuwe apps de stad zelf doen veranderen, kunnen programmeurs ook stedenbouwers worden en vice versa. Laten we alleen hopen dat die verandering niet uitmondt in een exploderende ‘guerrilla marketing’ van graffiti met QR codes!

 

Door: Wouter ter Heijden (ten tijde van publicatie van dit artikel stagiair bij Urhahn)

Geplaatst op: 15-01-2014