Urhahn’s visie voor de Manifestatie Wonen in Stadshart verbeeldt een gedetailleerd palet aan kansen voor de verbetering van de leefbaarheid in de Groningse binnenstad.
Ooit was de Herestraat, de verbindingsstraat naar Assen, een van de meest monumentale straten van Groningen. Tegenwoordig is de Herestraat de hoofdslagader in het winkelcircuit, een doorsnee winkelstraat, ontoegankelijk voor fietsers tijdens winkeltijden. De vraag is hoe de Herestraat weer in zijn oude glorie hersteld kan worden, met meer diversiteit en levendigheid – ook buiten winkeltijden.
Door een langzame transformatie van de Herestraat naar een meer gedifferentieerde en functiegemengde binnenstadsstraat wordt een positieve bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van een levendige binnenstad. Wonen speelt daarbij een cruciale rol. De binnenstad biedt een grote verscheidenheid aan bebouwing en woontypologieën in een context van kleinschalig en versnipperd eigendom. Nieuwe oplossingen en het toevoegen van woningen rond de Herestraat zullen daarom altijd maatwerk zijn.
Nieuwe woontypologieën – zoals slanke torens op de tweede linie of gezinswoningen op een tweede maaiveld – zullen nieuwe en deels kapitaalkrachtige doelgroepen trekken. Goede adressering en ruime, hoogwaardige individuele buitenruimtes zijn daarbij een vereiste. In de luwte achter de winkels kan een zwerfmilieu ontstaan waar andere voorzieningen mogelijk zijn; soms gecombineerd met wonen, soms op zichzelf staand. Hiermee wordt een nieuwe laag toegevoegd aan de monotone winkelstraat die zorgt voor levendigheid en dynamiek waar ook winkeleigenaren van zullen profiteren.
In de meeste gevallen zullen de parallelstraten als adres fungeren voor het nieuwe wonen. Een goede kwaliteit en gebruikswaarde van de Gelkingestraat en Pelsterstraat zijn daarmee sterk bepalend voor de haalbaarheid en het ambitieniveau, en uiteindelijk voor de kwaliteit van de Herestraat. Het uitbreiden en versterken van de informele structuur van gangen en binnenhoven biedt de kans om de doorwaadbaarheid van de binnenstad rondom de Herestraat te verbeteren. Herinrichting van de Herestraat zelf zal bijdragen aan de transformatie van een monofunctionele winkelstraat tot een stedelijke huiskamer en een nieuwe dimensie geven aan het wonen in de binnenstad.
Ingrepen
Urhahn beschrijft 8 ingrepen die kunnen helpen de leefbaarheid van de binnenstad te verbeteren en de waarde van het vastgoed en de kwaliteit van de openbare ruimte rond de Herestraat te vergroten.
- Door het verlenen van overpad ontstaat een tweede maaiveld boven de winkels, waarbij woningen worden ontsloten via het dak van de buurman. Er ontstaat een hof op niveau, dat rust, lucht en ruimte biedt aan nieuwe bewoners zoals stadse gezinnen.
- Bestaande studentenwoningen kunnen getransformeerd worden naar andere woningtypen voor o.a starters: grotere appartementen met bijvoorbeeld dakterrassen.
- Door ‘rotte kiezen’ in het straatbeeld te vervangen voor nieuwe winkelpandjes en verblijfsplekken, kan de ontsluiting van woningen boven winkels geregeld worden. Met het leggen van nieuwe verbindingen ontstaat er een dwaalmilieu dat de middeleeuwse binnenstad, die verscholen ligt achter de commerciële gevels, weer zichtbaar maakt.
- De Herestraat wordt met eenvoudige middelen geherprofileerd. Van een puur op commercie en functionaliteit gerichte winkelstraat wordt de Herestraat meer een stedelijke huiskamer die naast het winkelen ook een adres vormt voor het wonen, horeca en werken.
- Door vergroening en herprofilering van de Pelsterstraat wordt deze weer geschikt om aan te wonen. Door de parkeergarage voor (nieuwe) bewoners te bestemmen en van een groene gevel te voorzien levert deze een goede bijdrage aan het straatbeeld. Een slanke woontoren tussen het voor- en achterhuis voegt kwalitatief hoogwaardige woningen of werkruimten voor ZZP-ers toe.
- Hoogwaardige opbouwen die bijdragen aan het kleinschalige en historische karakter van de pandenstad, kunnen spannende en nieuwe typologieën opleveren met mooi uitzicht over het daklandschap van de binnenstad.
- Kleine ingrepen, zoals het opknappen van bestaande stegen en binnenhoven door vergroening, herbestrating, vervangen van oude hekken, bellen en postbussen en toevoeging van entrees en ramen, dragen bij aan een kwalitatief hoogwaardig en veiliger leefmilieu.
- Het vertrek van de Bijenkorf biedt kansen voor herontwikkeling. Door het gebouw deels te slopen en te herbouwen kan de expeditie anders worden geregeld en kunnen opgangen voor woningen een betere plek krijgen. Door het toevoegen van nieuwe typologieën zoals slanke hoge panden kunnen nieuwe doelgroepen zoals zelfbouwers en CPO’s- naar de binnenstad worden getrokken.
In het boek WISH / Wonen in stadshart is de studie vastgelegd. Het bijbehorend essay over meer en andere woonruimte passend bij het stadshart, inspelend op nieuwe doelgroepen en met liefde ontwikkeld en ontworpen, lees je hier.