Op het door Urhahn met APPM management, financieel-economisch specialist Stadkwadraat en Mannen van Schuim strategie in vastgoed georganiseerde Festival STAD, gingen 200 professionals aan de slag met urgente opgaven. Met denkers en doeners, (lokale) overheden, ontwikkelaars, ontwerpers, corporaties, vastgoedeigenaren en wetenschappers; met iedereen die invloed heeft op de ontwikkeling van de stad. Door elkaar op te zoeken en verbindingen te leggen, zijn veel onverwachte oplossingen ontstaan.
Prijs voor stedelijke vernieuwing onder de partijen verdelen
‘We weten wel wát we willen met de stad, maar over het hóe is nog veel te ontdekken,’ constateert Tess Broekmans, directeur van Urhahn stedenbouw & strategie en mede-organisator van het festival. Met het door Urhahn, BRAND The Urban Agency en Studio Linde zelf ontwikkelde spel ‘Wie is verantwoordelijk voor onze binnenstad?’ werden projectontwikkelaars, gemeenteambtenaren en ontwerpers in de rol van eigenaar, belegger en bewoner geplaatst. Waar je vanuit je eigen professie stelt dat in de binnenstad compact wonen zonder parkeerplaats of een verbouwing van een winkelpand een oplossing is, voelt dat anders als je je in een bewoner of eigenaar verplaatst. Dat levert het besef op dat de prijs voor stedelijke vernieuwing niet bij één partij mag liggen, met als risico dat het project stagneert. Het verdelen van de benodigde inzet over de betrokkenen verzekert de voortgang van de ontwikkeling.
Pleidooi om bij transformatie werkgebieden andere expertises in te zetten
Een andere goed bezochte inspiratiesessie was Fix the City Mix, waarin de deelnemers dieper ingingen op de actuele opgave ‘transformatie van binnenstedelijke werkgebieden’. De sessie startte met een eyeopener: de vraag naar recente voorbeelden van goede functiemenging werd beantwoord met een lange stilte… Wat maakt functiemenging dan zo moeilijk? Stedenbouwkundig ontwerper Frits Erdmann (Urhahn) loopt tegen het probleem aan dat menging van kantoor- en bedrijfsfuncties financieel niet haalbaar lijkt. Het probleem werd doorgegeven van stedenbouwkundige via financieel expert naar projectontwikkelaar. Dat maakte de complexiteit van functiemenging inzichtelijk, maar leverde vooral onverwachte mogelijkheden op. ‘Een pleidooi om bij gebiedsvisies andere expertises in te zetten en zo sneller tot oplossingen te komen,’ constateert Erdmann.
Daarnaast pleit hij voor meer nuance in wat wel en niet mag. ‘Werk evolueert; een drukkerij met digitale printers geeft minder geluidoverlast dan de drukpers die er eerst stond. Een garage voor Tesla’s geeft minder stank en geluid dan zijn voorganger. Bedrijven worden steeds compacter en gezonder zodat menging met wonen soms best mogelijk is, zelfs binnen één pand.’
Collectieve binnentuinen halen gezinnen terug naar de stad
In de sessie ‘Gezinnen terug in de stad’ werd weer eens duidelijk hoe goed ouders en kinderen voor het stedelijk gebied zijn. Wendy van Kessel en Ad de Bont (Urhahn) deelden resultaten van hun studie naar een kindvriendelijke stad voor de Bernard van Leer-stichting. Les één: zorg voor voldoende betaalbare gezinswoning op een prettige, veilige plek. Dat betekent het loslaten van het Nederlandse ideaal van een grondgebonden woning met voor- en achtertuin. Want ook in hogere dichtheden en in appartementen kunnen gezinnen prima wonen: dan wel met slimme oplossingen zoals collectieve binnentuinen, dakterrassen en woonstraten op niveau. ‘Het kan. Wij zien overal prachtige, door een collectief of coöperatie ontwikkelde voorbeelden.
En tot slot: toch weer die auto… Misschien wel prettig om je gezin te verplaatsen, maar een groot en onveilig obstakel voor een kindvriendelijke woonomgeving. Plaats deze op gepaste afstand. En dan bij voorkeur als deelauto, waardoor de straat weer het territorium van het kind wordt.’
Floor Ziegler en Teun Gautier van de Stadmakers Coöperatie verzorgden de aftrap van het festival. In een aantal video-interviews vroeg het duo passanten wat zij verstaan onder de titels van het programma van de dag Op de titel ‘Multimodaal knooppunt’ zette de reactie ‘Zijn ze nou helemaal gek geworden!’ de aanwezige professionals met beide benen op de grond. Want voor wie maken we de stad? Voor de gebruiker.
De afsluiting door spoken word artiest Elten Kiene vatte de opbrengst perfect samen. Een deel van zijn voordracht ‘Mensen maken de stad’:
misschien kunnen we wat vaker
de ruimte
zodanig creëren en inrichten
zodat we meer van elkaar kunnen leren
en minder vanuit éen
richting
De ruim 200 bezoekers van het Festival STAD lieten vooral zien hoeveel verschillende partijen zich bezighouden met het ruimtelijke domein. We kunnen eindelijk weer buiten onze bubbels samenkomen. Die informele ontmoeting geeft niet alleen synergie maar ook energie.
Architectenweb schreef een verslag met de titel “Festival STAD: over het belang dat iedereen in de stad ertoe doet“. De aftermovie bekijk je hier.